What the 2026 Budget Memorandum Brings: Key Changes

De Miljoenennota 2026 is gepubliceerd, en hoewel het kabinet demissionair is, zitten er toch besluiten in die invloed kunnen hebben op je financiële situatie. Dit artikel zet de hoofdpunten voor je op een rij: wat verandert er, wat kun je verwachten, en waar moet je op letten.

Inleiding
Elk jaar op Prinsjesdag schudt de Nederlandse regering de kaarten: welke uitgaven worden verhoogd, welke belastingen aangepast, waar wordt geïnvesteerd? Door het kabinet demissionair is zullen er zoals verwacht weinig veranderingen doorgevoerd worden. Alsnog verandert er het een en ander, deze veranderingen zullen we hieronder uiteenzetten.

‍

Belangrijkste veranderingen voor 2026

Belastingen & koopkracht

• Inflatiecorrectie van belastingschijven en heffingskortingen
De belastingschijven en heffingskortingen worden slechts voor circa 46,2% aangepast aan de inflatie. Dat betekent dat deze niet volledig meegroeien met de prijsstijgingen, wat leidt tot hogere relatieve belastingdruk voor veel mensen. 
• Koopkracht groeit licht
Er is een verwachting dat de gemiddelde koopkracht iets toeneemt. Voor werkenden, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden is er een kleine vooruitgang. 
• Voor zorgpremie geringe stijging
De zorgpremie stijgt beperkt – Het gaat dan om een stijging van €10 tot €13.


Vermogen & box 3

• Forfaitair rendement en heffingsvrij vermogen
Er komt een verhoging van het forfaitair rendement voor “overige bezittingen” in box 3 (van 5,88% in 2025 naar 7,78% in 2026). Tegelijkertijd daalt het heffingsvrije vermogen (het deel van je vermogen waarover je geen belasting betaalt) van zo’n € 57.684 naar ongeveer € 51.396 in 2026. 
• Belastinglek bij obligaties aangepakt
De regeling rond obligaties met aangegroeide rente wordt aangescherpt: de vrijstelling voor kortlopende termijnen vervalt voor de tegenbewijsregeling (behalve bij banktegoeden). Obligaties moeten gewaardeerd worden op de waarde in het economisch verkeer. 
• Leegwaarderatio verhuurde woningen
Verhuurde woningen kunnen marktwaardegerelateerd worden gewaardeerd als die waarde minstens 10% lager is dan wanneer je de leegwaarderatio hanteert. Ook worden regels aangescherpt bij onzakelijke verhuur tussen gelieerde partijen. 


Ondernemers, zelfstandigen & inkomstenbelasting

• Zelfstandigenaftrek verder afgebouwd
De zelfstandigenaftrek gaat verder omlaag. Voor 2026 blijft deze op € 1.200. (Ter vergelijking: het einddoel is € 900 in 2027). 
• Alternatief voor lucratief belang regeling
Er wordt gekeken naar opties om voordelen van ‘lucratief belang’ (bijv. private equity) anders in de belastingwet te regelen – mogelijk gedeeltelijk via box 1 in plaats van box 2. Van een lucratief belang is sprake bij het houden van vermogensrechten die (mede) zijn verkregen als beloning voor werkzaamheden. Meestal gaat het om aandelen. De vermogensrechten moeten dusdanig gunstige condities hebben dat sprake is van een excessieve beloning.
• Afschaffing partiële buitenlandse belastingplicht
Vanaf 2026 kan er niet meer gekozen worden voor partiële buitenlandse belastingplicht.
• Inkomen uit lijfrente-uitkeringen
Lijfrente-uitkeringen die niet voldoen aan de voorwaarden voor onbelaste uitkering, zullen belast worden als regulier inkomen. Dit geldt met terugwerkende kracht vanaf april 2025 in sommige gevallen. 

Mobiliteit & energie

• Brandstofaccijnsverlaging verlengd
De tijdelijke korting op brandstofaccijns (benzine, diesel) wordt verlengd met één jaar. Per 1 januari 2026 blijft de korting op benzine rond 17,3 cent per liter, en op diesel rond 11,1 cent per liter.
• Motorrijtuigenbelasting (MRB) voor elektrische auto’s
Voor elektrische auto’s zal de korting in de MRB tussen 2026-2028 30% bedragen. Dat is meer dan de geplande 25% en iets minder dan huidige. Vanaf 2030 vervalt de korting helemaal. 
• Bijtelling elektrische auto’s
Vanaf 2026 geldt voor nieuwe elektrische auto’s dezelfde bijtelling als voor nieuwe niet-elektrische auto’s: 22% van de cataloguswaarde. Het verschil dat er tot nu toe was, verdwijnt dus volledig voor nieuwe auto’s. 


Overige belangrijke maatregelen

• Mobiliteit / vervoer
Bezuinigingen op het openbaar vervoer in grote steden worden niet doorgezet. 
• Overheidsfinanciën en begrotingstekort
Er is sprake van een begrotingstekort rond 2,9% van het BBP voor 2026, net onder de Europese norm van 3%. De jaren daarna verwacht het kabinet dat dit terugloopt.
• Investeringen in sectoren
Extra geld wordt uitgetrokken voor tech-industrie, gevangeniswezen en sommige sociale voorzieningen. Bijvoorbeeld, de onderwijskansenregeling (voor kinderen in kansarme gezinnen) krijgt extra middelen. 
• Geen goedkope rode diesel
De geplande invoer van goedkope rode diesel (met lagere accijns voor bijvoorbeeld landbouw) gaat niet door. 


Impact & waar op letten

• Mensen met vermogen boven de €51.396 voelen waarschijnlijk het effect van hogere belasting in box 3: vooral wie vermogens boven het heffingsvrije deel heeft, of wie eerder “tegenbewijs” gebruikte via obligaties of andere bezittingen, zal moeten kijken wat dit voor hen betekent. Dit betekent in de praktijk dat met name belasting over het bezitten van aandelen en tweede woningen stijgt.
• Eigenaren van eenmanszaken en VOF’s: de verder afbouw van de zelfstandigenaftrek betekent dat de winst- & kostenplanning belangrijker wordt. Dit leidt er waarschijnlijk toe dat het omslagpunt dat een BV fiscaal voordeliger wordt ten opzichte van een eenmanszaak nog iets lager komt te liggen. 
• Autobezitters / EV-rijders: wie een elektrische auto wil kopen, doet dit best in 2025 als je het oude regime nog wil meepikken. Vanaf 2026 gelden de nieuwe bijtellings- en MRB-regels. Voor velen zal dit effect hebben op de keuze van auto of moment van aanschaf.
• Voor gezinnen en lagere inkomens: de beperkte inflatiecorrectie betekent dat stijgende prijzen (energie, huur etc.) niet volledig gecompenseerd worden via belastingen of heffingskortingen. De koopkracht groeit licht, maar de marge is smal.

‍

Conclusie

De Miljoenennota 2026 laat zien dat het kabinet vooral kiest voor continuïteit: veel maatregelen zijn voortzettingen van eerdere plannen, met aanscherpingen op punten als vermogen, mobiliteit en ondernemersaftrek. De druk van inflatie is voelbaar, en hoewel de koopkracht licht verbetert, zijn veel correcties niet volledig.